EPF
Co z czym i jak mieszać.
By Krasnal45
#708596
No tak........... ale kupiłem to w porywie chwili..... ktoś wcześniej miał rację... nie pomyślałem....... wiem wiem, durak ze mnie..... najpierw zrobi potem myśli................... ale jednak myślę :mrgreen:
spoko........... coś dokupię, coś ukręcę, a co mi wyjdzie to się będę chwalił :mrgreen: ........... a co nie wyjdzie, to kibel
Awatar użytkownika
By Norbas
#708603
Na kombinacje przyjdzie czas. Czy udało Ci się już zrobić liquid który by Ci odpowiadał z tego co masz?
Bo jak nie to skup się najpierw na tym bo może się okazać, że nawet na gotowej bazie nic Ci nie podchodzi a Ty już myślisz o kombinacjach.
By Krasnal45
#708631
Jeszcze nie robiłem.......... przymierzam się, stąd te moje poniekąd dla niektórych może durne pytania :mrgreen: .... przepraszam za to......................... ale ale, mam właśnie następne :oops: .............. jak nakapię do tej bazy tego aromatu to mam to jakoś mechanicznie wymieszać od razu i odstawić, czy nie mieszać tylko po prostu zostawić na te parę dni żeby się przegryzało?
Awatar użytkownika
By azbee
#716669
Talar2211 pisze:we wtorek zamówię zerówkę i wtedy będę mieszał. A czy przy zmniejszaniu mocy też musi się baza przegryść?


Sama baza nie musi się przegryzać, po dodaniu aromatu musisz poczekać min. 24h a nawet tydzień.
By stanhold
#716834
Mam pytanie, która baza będzie lepsza do sporządzenia własnego liquidu mentholowego:
Power Smoke Baza VPG czy Baza Fresh 2D.
Czy ma ktoś może doświadczenie w tego typu miksturach ? sprawdzone aromaty ? linki ? cokolwiek ? *THX*
Awatar użytkownika
By azbee
#716896
stanhold pisze:Mam pytanie, która baza będzie lepsza do sporządzenia własnego liquidu mentholowego:
Power Smoke Baza VPG czy Baza Fresh 2D.
Czy ma ktoś może doświadczenie w tego typu miksturach ? sprawdzone aromaty ? linki ? cokolwiek ? *THX*



Kup bazę 2d i aromat mix miętowy. Ja na setkę tej bazy dodaję ok 40kropel tego aromatu i jest miodzio.
Sama baza 2d też może ci podejść, dla mnie troszkę za słaba ale bardzo przyjemna mięta.
By stanhold
#717714
azbee pisze:
stanhold pisze:Mam pytanie, która baza będzie lepsza do sporządzenia własnego liquidu mentholowego:
Power Smoke Baza VPG czy Baza Fresh 2D.
Czy ma ktoś może doświadczenie w tego typu miksturach ? sprawdzone aromaty ? linki ? cokolwiek ? *THX*



Kup bazę 2d i aromat mix miętowy. Ja na setkę tej bazy dodaję ok 40kropel tego aromatu i jest miodzio.
Sama baza 2d też może ci podejść, dla mnie troszkę za słaba ale bardzo przyjemna mięta.


Mam raczej zamiar użyć aromatu mentholowego, a nie miętowego i dlatego zależy mi na informacji, na której bazie mam szanse uzyskać coś rozsądnego.
Być może ktoś przerabiał ten temat i nie chce wyważać otwartych drzwi. Jeśli nie znajdę "praktyka" :D to po prostu zanabędę obie i poszaleje z pipetą.
Dzięki za odpowiedź.
Awatar użytkownika
By azbee
#718272
I na jednej i na drugiej można uzyskać coś rozsądnego. Pytanie tylko co będzie tobie smakowało. Kup obie, sprawdź i będziesz wiedział. A tak zawsze będziesz się zastanawiał czy ta druga nie byłaby lepsza.
Awatar użytkownika
By Śmiechol
#719394
Witam, chciałbym zacząć tworzyć własne liquidy ale mam wątpliwości a lista składników w poradniku jest chyba przestarzała :) Czy sama baza, na przykład http://www.inawera.com/2d-fresh-baza-za ... p-771.html oraz kilka kropel aromatu i ewentualnie gliceryna wystarczy do wapowania? Zainteresowalem sie mieszaniem ponieważ wychodzi bardzo oszczędnie. Place 30zl i mam 100 ml liquidu.
Awatar użytkownika
By azbee
#719446
Śmiechol pisze:Witam, chciałbym zacząć tworzyć własne liquidy ale mam wątpliwości a lista składników w poradniku jest chyba przestarzała :) Czy sama baza, na przykład http://www.inawera.com/2d-fresh-baza-za ... p-771.html oraz kilka kropel aromatu i ewentualnie gliceryna wystarczy do wapowania? Zainteresowalem sie mieszaniem ponieważ wychodzi bardzo oszczędnie. Place 30zl i mam 100 ml liquidu.



Wystarczy....nawet bez gliceryny. Gliceryna jest już w bazie, nie musisz jej dodawać. Możesz zakupić na wszelki wypadek gdybyś chciał regulować gęstość. Ale nie ma takiej potrzeby.
Awatar użytkownika
By luki_er
#721197
azbee pisze:
stanhold pisze:Mam pytanie, która baza będzie lepsza do sporządzenia własnego liquidu mentholowego:
Power Smoke Baza VPG czy Baza Fresh 2D.
Czy ma ktoś może doświadczenie w tego typu miksturach ? sprawdzone aromaty ? linki ? cokolwiek ? *THX*


Kup bazę 2d i aromat mix miętowy. Ja na setkę tej bazy dodaję ok 40kropel tego aromatu i jest miodzio.
Sama baza 2d też może ci podejść, dla mnie troszkę za słaba ale bardzo przyjemna mięta.


Witam,

Jestem na początku przygody z e-p i chciałbym iść o krok dalej - mieszanie baz z aromatami. :)
Na początku kupiłem kilka butelek 12mg/10ml LQ z różnymi smakami marki Blue Mist i zauważyłem, że najlepiej smakują mi owocówki pomieszane z mentholem oraz sam menthol.
Wiem już, iż smak kawy i tytoniu mnie odrzuca.

Gotowe LQ są dobre, ale czasem za słabe, więc zastanawiam się nad kupnem mocniejszej bazy + aromaty i coś samemu namieszać, bo i tak muszę kupić kolejny zapas LQ. :D

Dlatego chciałbym się dowiedzieć paru rzeczy zanim wybiorę się do sklepu:

1) Czy mogę rozcieńczyć bazę Fresh 2D 24mg/ml samym Glikolem i/lub Gliceryną do np 15mg/ml?
I czy trzeba czekać aż tak rozmieszana baza się przegryzie? Ile godzin/dni? :?

Pytam, bo mam już kupiony glikol i glicerynę w butelkach po 100ml.
Myślałem, że się przydadzą, ale póki co leżą odłogiem. :(

2) Czy lepiej jednak kupić bazę Fresh 2D 24mg/ml oraz Fresh 2D 0mg/ml i zerówką zmniejszać moc?

3) Jeśli odp na pkt 1) jest twierdząca to w jakich proporcjach to robić?
Oraz czy trzeba jeszcze dodawać aromat np mięta, mix miętowy lub mentol, aby smak miętowy był lepszy do samego wapowania?

4) Jeśli lubię LQ o smaku miętowo-owocowym to czy jak dodam do rozcieńczonej bazy Fresh 2D (p.1 lub p.2) jakiś aromat owocowy to czy muszę odczekać kilka dni (np 7-10) zanim zacznę wapować liquid?

5) Czy jednak bardziej polecacie kupić bazę Power Smoke VPG + jakieś aromaty miętowe + owocowe? :?:

6) Czy radzicie robić testy z aromatami odczekując kilka dni (np 5 buteleczek 5-10ml LQ i w każdej inna ilość aromatu miętowego i/lub owocowego) by dobrać sobie smak pod siebie?

7) :oops: Wiem że trochę głupie pytanie, ale czy może są już znane jakieś uniwersalne proporcje do mieszania baz z aromatami?
Jak tak to jakie są najlepsze aromaty i bazy (typ, producent, smak)?

Będę wdzięczny za wszelką pomoc i cenne porady. :D
Awatar użytkownika
By spoco
#721214
1. Tak możesz rozcieńczyć zarówno glikolem jak i gliceryną w dowolnych proporcjach. Lepiej poczekać, ja czekam 7-14 dni.
2. Też tak można. Ja kupuje baze bezsmakową 36mg. Czyste PG i czystą VG i mieszam sobie baze 6 mg PVG 60/40 %.
3. Na forum znajdziesz kalkulatory online. Ja sobie ściagnąłem aplikacje na androida i mam kalkulator w telefonie z możliwością zapisywania przepisów. (link na forum)
4. Ja czekam minimum 3 dni po dodaniu aromatu. Im dłużej sie będzie przegryzać tym lepiej ja staram sie wapować dopiero po 5-7 dniach. Możesz też od razu ale smak nie będzie tak fajny jak po paru dniach.
5. Każdy lubi inaczej więc nie wiadomo co ci podpasuje.
6. Ja robie tak. Wlewam 2ml i wpuszczam 1kr. Po 2-3 dniach sprawdzam na dripie. jak za slabo dolewam az osiagne oczekiwany smak i wtedy robie sobie porcje po 10 ml.
7. Ja często szukam na forum. Np masz aromat Totally Wicked watermelon to szukasz na forum jak mieszali go inni i mozesz sprawdzić te proporcje. To tez dobra metoda z której korzystam. Jak nie znajde ściągawki to patrz pkt. 6. Można się czasem przejechać. Kiedyś wlałem 1,5kr/ml kokoski od twojliquid. Musiałem 3 razy rozcienczac a smakować zaczął mi dopiero przy 0,5kr/ml. Tak czy siak nic straconego jak wlejesz za mało aromatu możesz dolać jak wlejesz za dużo możesz rozcieńczyć bazą :)

Milego mieszania :) Ja już nie kupuje gotowych liquidów, nie smakują mi wole swoje :)
Awatar użytkownika
By spoco
#721401
To taki sposób wapowania w oparciu o atomizer do którego wlewasz kilka kropli i wapujesz. Nie musisz zalewać dużą ilością płynu. Do codziennego wapowania używam atomizera vivi nova slim. Wadą próbowania liquidów na tym atomizerze jest to że trzeba go zalać ok 0,3ml płynu a po spróbowaniu jego czyszczenie jest pracochłonne. Trzeba rozebrać wymyc przepalić. Wiec dokupiłem 306lr do dripu. Zakraplam kilkoma kroplami i próbuje. Czyści też się bezproblemowo i ekspresowo bo nie ma co rozbierać :)
Awatar użytkownika
By aniam69
#722097
spoco pisze:To taki sposób wapowania w oparciu o atomizer do którego wlewasz kilka kropli i wapujesz. Nie musisz zalewać dużą ilością płynu. Do codziennego wapowania używam atomizera vivi nova slim. Wadą próbowania liquidów na tym atomizerze jest to że trzeba go zalać ok 0,3ml płynu a po spróbowaniu jego czyszczenie jest pracochłonne. Trzeba rozebrać wymyc przepalić. Wiec dokupiłem 306lr do dripu. Zakraplam kilkoma kroplami i próbuje. Czyści też się bezproblemowo i ekspresowo bo nie ma co rozbierać :)


Super pomysł, bo "odsmaczanie" sprzętu zwłaszcza po nietrafionych aromatycznych eksperymentach jest męczące. Pięknie dziękuję za odpowiedź :)
Awatar użytkownika
By Tomasz ego-t upgrade
#724373
Cześć, mam szybkie pytanko, czytam te wszystkie odpowiedzi, inne fora i mam w związku z tym pytanie czy można np do liquidu CML od Milda dodać gliceryny aptecznej (dla większej chmury)? Jeśli tak to w jakich proporcjach najlepiej aby uzyskać pożadna chmure? Czytałem tez o dodawaniu prawdziwej whisky do rozcienczania zbyt dużej ilości dodanej gliceryny. Co o tym sądzicie?
Awatar użytkownika
By venom_666
#724404
możesz dodać gliceryny aptecznej bez zadnego kłopotu.
Nie ma róznicy czy dodasz łyskacza czy innego alkoholu. smaku nie zmienisz bo to i tak kropelka lub dwie (alkohol bardzo rozrzedza liquid)
Tak naprawdę dobra chmura to tylko na gienku ;-) na zwykłych klirkach parowozu nie zrobisz ;-)
Awatar użytkownika
By necia
#724406
Ja daje 20 kropel.i czasem troszke wiécej ,ale uwazaj bo moze byc za geste.zalezy od liquidu.ale 20kr.mysle ze ok .na 10ml.gotowca
Awatar użytkownika
By Śmiechol
#725734
Mam nadzieję że nie zostanę shejtowany. Procedura mieszania jest taka jak myślę czy inna?:
Mam buteleczkę 20ml, chcę zapełnić ją całą własnym samogonem, ale mam dylemat:
Chcę dodać 30 kropli (na 2ml bazy dodałem 3 krople i jest ok).
Czyli najpierw wpuszczam 30 kropli mojego aromatu a potem leję do końca buteleczki bazę, tak?
Awatar użytkownika
By necia
#725767
Ja robie tak wlewam baze ,potem krople wstrzásam i potem dolewam baze i znowu wstrzásam,i do szuflady minimum 8 dni aby pieknie sie przegryzlo,.mozesz dac 10ml bazy +30krople +reszte bazy.
By vcf
#725775
Śmiechol pisze:Mam nadzieję że nie zostanę shejtowany. Procedura mieszania jest taka jak myślę czy inna?:
Mam buteleczkę 20ml, chcę zapełnić ją całą własnym samogonem, ale mam dylemat:
Chcę dodać 30 kropli (na 2ml bazy dodałem 3 krople i jest ok).
Czyli najpierw wpuszczam 30 kropli mojego aromatu a potem leję do końca buteleczki bazę, tak?

..moze byc i tak,generalnie kolejnosc jest bez znaczenia ale tylko jak odstawisz na jakis czas do przegryzienia,zreszta sam sie przekonasz,ze kazdego kolejnego dnia samogon bedzie zmienial smak i inaczej go bedziesz odczuwal,ja tak mam przy tytoniowkach do ,ktorych tez uzywam aromatow owocowych a mam ich wiele jak i absolutow i olejku nikotynowego od tl ale z absolutem jak chcesz to lepiej zrobic sobie taki nosnik na jakiejs bazie lub zerowce-ja nie mierze i tak wychodzi w przedziale 15-20mg.
Awatar użytkownika
By luki_er
#727396
spoco pisze:3. Na forum znajdziesz kalkulatory online. Ja sobie ściagnąłem aplikacje na androida i mam kalkulator w telefonie z możliwością zapisywania przepisów. (link na forum)

6. Ja robie tak. Wlewam 2ml i wpuszczam 1kr. Po 2-3 dniach sprawdzam na dripie. jak za slabo dolewam az osiagne oczekiwany smak i wtedy robie sobie porcje po 10 ml.


@spoco
Dziękuję za odp.
Była bardzo pomocna :)

Dzisiaj przyjechał kurier z aromatami i bazą :D więc zaczynam nowy rozdział z e-p [czyt. własne malutkie laboratorium chemiczne] :wink:

ad.3 Mogę prosić o dokładne nazwy kalkulatorów o których pisałeś, bo mam tel z androidem i już sprawdziłem kilka kalkulatorów LQ na markecie, ale żaden nie ma możliwości zapisywania swoich przepisów i są trochę ubogie w funkcje :(
Chyba, że jakieś płatne, jak tak, to które polecasz?

ad.6. Zastosowałem Twój sposób czyli 1gtt/2ml bazy.
Chociaż jak czytam o różnych aromatach i ich mieszankach to większość ludzi pisze, że daje 1-2gtt/1ml bazy. Zobaczę po 2-3 dniach co mi wyszło, a jak będą słabe to doleje 1gtt i znów poczekam... aż do pełnej satysfakcji. :D
Oj, nie mogę się już doczekać ich spróbowania!
No właśnie... próbowanie LQ.
Pisałeś później:
spoco pisze:Wiec dokupiłem 306lr do dripu.

Znalazłem taki u Paleona:
http://www.peleon.pl/category.php?id_category=121
Tylko widziałem na forum, że niektórzy pisali aby dokupić od razu długi drip, czy wystarczy na początek tylko zestaw "Atomizer LR 306 + drip" za 24zł?
A i czy trzeba dokupić również dodatkowo "Wkłady 306 - puste - okrągłe" czy wystarczy sam zestaw?
Mam batkę Vision Spinner, czy będzie mi pasował 306LR?
Awatar użytkownika
By spoco
#727422
ja używam tego kalkulatora na androida

Co do rady odnośnie pierwszej próby to się machnąłem ;) Wlewam 1 krople na 1 ml :) sorki za zamieszanie :) Jak za słabe robie 1,5 kr/ml a potem 2 a potem 2,5. Najmocniejsze jakie robię i mi smakują do tej pory to 2,5kr/ml (watermelon od totally wicked) a najsłabsze to 0,5kr/ml (kokos od twój liquid). Dobra rada. Weź sobie zeszyt i notuj swoje próby zapisując stężenie i odczucia smakowe. Na kompie czy w telefonie niby ok ale ja jakoś wolę w zeszycie długopisem. Najpierw notuje stężenie a potem opisuje wrażenia smakowe. Często zdarza się, że na początku wydaje mi się za słabe i daje większe stężenie, a potem po jakimś czasie wolę wrócić do odrobinę słabszego. Ja mam 1 kartkę na jeden aromat. Aha i ten sam smak od różnych producentów będzie wymagał innych stężeń.
Jak gdzieś wyczytasz, że ktoś wlał 1,5 i mu smakowało to warto sprawdzić ten przepis i najwyżej potem rozcieńczyć lub dolać aromatu, to skraca poszukiwania :)

co do atomizerka do dripu to ten co wskazujesz jest ok. Wystarczy w zupełności, ja dokładnie ten kupiłem i tam w zestawie jest zwykły drip plus właśnie ten dłuższy. Możesz kupić sobie drugi długi aby dawać ludziom do popróbowania z innego. To tylko 6 pln :)
Nic więcej nie potrzebujesz.
A co do spinerka to świetny wybór, nic więcej Ci nie potrzeba :)

Miłego mieszania. I jeszcze raz sorki za zamieszanie za startowym stężeniem aromatu :)
Awatar użytkownika
By necia
#727429
Zacznij od mniejszej dawki aromatu,albo zrób dwie butelczki np w jednej 15kr.a drugiej np 25 i tak zobaczysz jaka intensywnosc smaku Ci podejdzie,wiec ze kazdy ma rózne kubki smakowe,u Mnie np.20kr.na 10ml jest ok.i tez zalezy duzo od producenta aromatu.
Awatar użytkownika
By hrb
#728081
KoSaR pisze:Samoróbki robie już od kilku miesięcy ale czy moje liquidy moga mi zagrozic?

...jeśli z nikotyną to mogą. Jeśli pomylisz się w obliczeniach, przedawkujesz z wapowaniem...
Samoróbki mogą zaszkodzić, gdy pomylisz glikol propylenowy z etylenowym lub stosujesz składniki (glikol lub glicerynę) techniczne (zanieczyszczone np metalami ciężkimi) lub z jakiś innych, podejrzanych i tanich źródeł.
Awatar użytkownika
By Tomasz ego-t upgrade
#728222
hrb pisze:
KoSaR pisze:Samoróbki robie już od kilku miesięcy ale czy moje liquidy moga mi zagrozic?

...jeśli z nikotyną to mogą. Jeśli pomylisz się w obliczeniach, przedawkujesz z wapowaniem...
Samoróbki mogą zaszkodzić, gdy pomylisz glikol propylenowy z etylenowym lub stosujesz składniki (glikol lub glicerynę) techniczne (zanieczyszczone np metalami ciężkimi) lub z jakiś innych, podejrzanych i tanich źródeł.


A gdy samogony robione są z PVG+ 6mg i do tego tylko aromaty? Czy 6mg samogonu można przedawkowac? Musiałbym pewnie ze 3 razy napełniac vivi 2.8ml hmm?
Awatar użytkownika
By hrb
#728393
Stosując gotową bazę 6mg, to zatrucie nikotyną jest rzeczywiście mało prawdopodobne. Jednak @StaryChemik pisał kiedyś o, delikatnie mówiąc, "wpadce" http://www.e-papierosy-forum.pl/uwaga-kwestia-bezpieczenstwa-dotyczaca-firmy-box-elder-z-us-t18650.html. Dotyczyło to roztworu nikotyny z US, jednak jak widać, "błąd w sztuce" może się zdarzyć.
Kupując jednak gotową bazę o właściwej mocy od rzetelnych sprzedawców (a nie rozcieńczając "koncentraty"), ryzyko jest praktycznie zerowe. Bardziej obawiałbym się przechodzenia przez przejście, nawet mając zielone. Co prawda pojawiały się "dziwne posty", że ta lub tamta baza jest nie taka jak być powinna, jednak nie były one podparte nawet "cieniem dowodów". Próby obiektywnego wyjaśnienia zarzutów i "forumowe śledztwa", skłaniają mnie do stwierdzenia, że były to posty osób typu "nie lubię cię, to cię obsmaruję".
Zakładam, że mieszając samogony zachowujesz choćby odrobinę higieny i zdrowego rozsądku, nie mieszasz płynów w ołowianym tygielku brudnym kijem, a aromaty jakie stosujesz, to też nie wynalazki typu odświeżacze powietrza czy jakieś inne dziwne chemikalia, które ładnie pachną (cyjanek ma podobno ładny, migdałowy zapach :) ).
Jeśli założenie moje jest prawidłowe, to możesz spokojnie wapować i nie obawiać się, że się otrujesz.
Awatar użytkownika
By luki_er
#728438
hrb pisze:Jeśli założenie moje jest prawidłowe, to możesz spokojnie wapować i nie obawiać się, że się otrujesz.


Co do otrucia, to mam dość ważne pytanie.

Kupiłem sobie bazę Fresh 2D 24mg oraz 0mg po zmieszaniu do mocy 14mg i wapowaniu samej rozcieńczonej bazy przez dwa dni zauważyłem, że zaczęła mnie swędzić skóra na całym ciele.
Czy jest to możliwe, że to przez bazę lub jakiś jej składnik?
Wcześniej wapowałem tylko gotowe LQ marki BM i nic mi nie było, więc jestem teraz lekko zdziwiony i zaniepokojony reakcją mojego organizmu.

Niestety nie miałem wcześniej okazji i możliwości spróbowania tej bazy czy mi odpowiada, więc jeśli to przez nią mam takie objawy to właśnie wtopiłem sporo kasy. :(

Cóż, kasa kasą, ale zdrowie ważniejsze, więc co radzicie?

Odstawić taką bazę i kupić jakąś inną?
Czy może spróbować rozmieszać sobie Fresh 2D 24mg z np z gliceryną lub glikolem?
Lub wrócić do gotowych LQ?

Miał ktoś już coś podobnego po wapowaniu własnych LQ na tej bazie?
Awatar użytkownika
By Tomasz ego-t upgrade
#728586
Ja już gdzieś widziałem podobne pytanie ale wtedy chodziło o ból głowy, wtedy dodoradzono :
1- aby spróbować zmniejszyć dawkę nikotyny i zobaczyć czy bóle są nadal po wapowaniu
2- zmienić liquid na jakiś czas i również sprawdzać efekty

Bo nie oszukujmy się to może być zbieg okoliczności:-)
Awatar użytkownika
By luki_er
#728593
1- aby spróbować zmniejszyć dawkę nikotyny i zobaczyć czy bóle są nadal po wapowaniu
2- zmienić liquid na jakiś czas i również sprawdzać efekty

ad.1 Właśnie to wczoraj wieczorem zrobiłem. :) Zmniejszyłem moc do 12mg i zobaczę jak się będę dzisiaj czuł.
ad.2 Z tym będę miał mały problem, bo mi się gotowe LQ prawie skończyły :(

Zastanawiam się jeszcze nad jednym, dodałem sobie do tej pierwszej mojej rozmieszanej bazy 14mg, 1gtt aromatu z Inawery Mix Miętowy i nie czekałem w ogóle aż się przegryzie tylko zacząłem wapować od razu.

Może to też miało jakiś wpływ?
  • 1
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 70
Pomocy

Witam! Kupiłem e papierosa EGO-CE8 1800mAH,niestet[…]

Szukam czegoś dobrego

Dzień dobry. Mój drugi post tutaj, a zarazem wiem,[…]

Problem z paleniem w OXVA slim pro.

Siema, Mam dość irytujący problem z OXVA slim pro[…]

Liquider

Miał ktoś do czynienia z tymi liquidami? Jak wraże[…]

UWAGA! Na blogu Starego Chemika BARDZO WAŻNE informacje! Dotyczą zdrowia i życia.